Redactioneel MyWorld Magazine maart 2012
Veel kleinschalige ontwikkelingsorganisaties zoeken nooit contact met de overheid. En geef ze eens ongelijk. Overheden in ontwikkelingslanden zijn immers niet te vertrouwen. Ze leunen vergenoegd achterover wanneer de hulpgelden binnenstromen en denken liever aan hun eigen portemonnee dan aan het oplossen van de armoede.
Tijdens een recent bezoek aan Ethiopië ben ik dan ook op mijn hoede. Mijn gastheer is een Duitse ontwikkelingsorganisatie, gespecialiseerd in duurzame energie. Zij helpt klinieken aan zonnestroom, dorpen aan waterkrachtcentrales, stadsbewoners aan houtbesparende kooktoestellen. Dat doet die Duitse organisatie mét de Ethiopische overheid.
Ik ben gewaarschuwd: van die overheid is weinig goeds te verwachten. Minister-president Meles Zenawi regeert het land met ijzeren hand. Hij muilkorft de pers en laat tegenstanders verdwijnen. Volgens Human Rights Watch gebruikt de regering hulpgeld om de oppositie monddood te maken. Wat deed die Duitse organisatie daar? Moesten ze zich überhaupt wel met de overheid inlaten? In mijn aantekenboekje noteer ik kritische vragen.
Totdat ‘de overheid van Ethiopië’ voor mijn neus staat in de persoon van Tewodros. Een jonge man met een roodgeruite bloes en zachte ogen. Niet het prototype buikige en zelfingenomen staatsdienaar dat ik had verwacht. Geestdriftig vertelt Tewodros over zijn werk voor het regionale Ministerie van Energie. Hij overtuigt gezinnen om een houtbesparend kooktoestel te kopen. Organiseert demonstraties voor gebruikers en traint producenten. Samen met de Duitsers. In ‘zijn’ regio zijn al duizenden kooktoestellen verkocht.
Licht verward kom ik uit het gesprek. Wie is nu eigenlijk ‘de’ overheid van Ethiopië? De kliek van Zenawi? Of deze ambtenaar, die oprecht wat van zijn werk wil maken? En zonder wie, zo besef ik, de Duitsers waarschijnlijk weinig voor elkaar krijgen.
In mijn aantekenboekje staat nog steeds de vraag of je met hulp aan de Ethiopische overheid een verkeerd regime overeind houdt. Het antwoord is minder eenvoudig dan ik dacht. ‘De’ overheid bestaat niet. Zelfs niet in een autocratie.
