MyWorld magazine, september 2013
Als een popster reed hij deze zomer door de straten van Brazilië: de nieuwe paus Franciscus. Handenschuddend, lachend en toegejuicht door de massa. Franciscus deed zijn naam als ‘armoede-paus’ eer aan. Wars van opsmuk stapte hij in een simpele Fiat. Thuis in het Vaticaan eet hij samen met het personeel. De kerk, aldus Franciscus, moet weer een toonbeeld zijn van eenvoud en terug naar zijn missie: zich inzetten voor de zwaksten in de samenleving.
Wat zal de nieuwe paus betekenen voor de armsten in Afrika? Bijvoorbeeld in het Zambiaanse Chipata, waar Father Joseph Phiri ’s zondags de mis opdraagt. Halverwege de dienst brengen vrouwen dansend offerandes naar het altaar: mais, tomaten, een krat limonade en soms een kip. Na afloop van de dienst kloppen de armste gezinnen aan de deur van de pastorie en delen de paters het meeste weer uit.
Phiri kent ze allemaal, de families aan de rand van het bestaan, met veel te veel kinderen, vaak ontwricht door de aidsepidemie. Hij aarzelt wanneer ik het gesprek op gezinsplanning breng. Dan vertelt hij hoezeer hij klem zit tussen ‘Rome’ en de werkelijkheid van alledag. “In de kerk moet ik vertellen dat voorbehoedsmiddelen slecht zijn – ik kan niet anders. Maar wanneer ik bij zo’n familie op bezoek ben, dan zeg ik hen dat het prima is wanneer ze niet nóg meer kinderen nemen. Alleen durven de vrouwen dat weer niet te bespreken met de nonnen in ons ziekenhuis.”
Dat zou wel eens kunnen veranderen. Wanneer de paus het lot van de allerarmsten echt serieus neemt, dan zal hij ook een ander geluid laten horen over het recht van vrouwen op gezinsplanning. Hij hoeft voorbehoedsmiddelen niet openlijk aan te moedigen, het is al een hele stap wanneer hij ze niet openlijk afkraakt. Het zou een morele steun zijn voor Phiri en de vele paters en nonnen die zich inzetten voor de armsten, en voor wie een soepele omgang met de kerkelijke regels allang de praktijk is.
