Financieele Dagblad, 17 december 2018
Het ‘weiland met windmolens’ is dé verbeelding geworden van de energietransitie. Dat is hoogst misleidend.
Vanuit mijn achtertuin kijk ik op een stel gloednieuwe woningen met zonnecollectoren. Niet ver van mijn huis, langs de A58 bij Moergestel, onderstrepen vier kloek wentelende windmolens de opmars van hernieuwbare energie in ons land.
Deze twee beeldbepalers, zon en wind, drukken ook prominent hun stempel op de verbeelding van de energietransitie in de media. Kranten, journaals en websites, van Greenpeace tot Nuon: steeds tref je het iconische weiland met windmolens en zonnepanelen, soms met een grazend schaap of lieflijk veld klaprozen ervoor.
Het ‘windmolenweiland’ vertelt ons dat het fantastisch gaat met hernieuwbare energie in Nederland. En dat is ook precies wat we denken, bleek vorige week uit het Perils of Perceptions-onderzoek van Ipsos. Nederlanders werd gevraagd welk aandeel van de energie in ons land afkomstig is uit hernieuwbare bronnen. De gemiddelde schatting was 22%.
In de hitte van de klimaatonderhandelingen zou ik willen dat dit waar was. Helaas zijn alle hernieuwbare bronnen samen goed voor niet meer dan 6%. Ruim 60% daarvan is biomassa. Zon en wind genereren iets meer dan 30% van onze duurzame energie, oftewel 2% van het totale energieverbruik.
Dat overoptimistische beeld moeten we bijstellen, niet om te betogen dat zon en wind geen zin hebben. Dat hebben ze wel. Elke nieuwe energievorm begint met nul, en elke transitie kost tijd. Maar wanneer we het aandeel zo sterk overschatten, dan vertroebelt dat onze blik op wat er nog nodig is. Wie denkt dat al bijna een kwart van onze energie uit duurzame bronnen komt, kan makkelijk concluderen dat we met nog één flink windpark op zee wel zo’n beetje klaar zijn. Dat zijn we dus niet.
Nieuwsredacties, milieuorganisaties en energiebedrijven kunnen hun bijdrage leveren: stop met het gedachteloos kiezen voor het ‘windmolenweiland’. Het aantal malen dat zon en wind in beeld komen, staat in geen verhouding tot het aandeel energie dat ze leveren.
Ik weet het: brandende houtpellets en dampende koeltorens zijn een minder fotogenieke voorstelling dan een witte molen in een weiland met klaprozen. Maar het zou het publiek wel een eerlijker beeld geven.
.
