World’s Best News, 31 mei 2017
We kunnen veel meer goed doen voor de wereld wanneer we ons laten leiden door rationele afwegingen in plaats van plotselinge emoties. Dat zegt Effectief Altruïsme Nederland, een beweging die is geïnspireerd door de filosofie van Peter Singer (foto). Ook World’s Best News herkent zich in dit vertrekpunt.
Elke maand komen op de afschriften van mijn bankrekening negen goede doelen voorbij. Ze variëren van het Leger des Heils en de Zonnebloem tot Amnesty International en het Aids Fonds. Waarom doneer ik er eigenlijk aan? De Zonnebloem, dat weet ik nog, begon met een telefoontje van een lieve oude dame. Unicef komt door mijn dochter, die van mij verplicht een deel van haar zakgeld moest afstaan aan een goed doel. De dochter is intussen achttien, maar het geld gaat nog altijd van mijn rekening. Het nieuwste goede doel op de lijst is het Leger des Heils – het was zo’n leuke jongen die twee maanden geleden aan de deur kwam. En de rest? Ik zou het bij god niet meer weten.Ongemakkelijk
Daar zit ik dan met mijn negen goede doelen, die niet bepaald zijn voortgevloeid uit een weloverwogen denkproces. Maar mijn rommelige donatiegedrag is ook exemplarisch: we laten ons allemaal graag leiden door een aansprekend verhaal, een treffende foto of een aardige mevrouw. En niet door de vraag welk rendement onze euro gaat opleveren. Dat voelt ongemakkelijk. Een beetje verkeerd zelfs.
Kellie Liket, econoom en initiatiefnemer van Effectief Altruïsme Nederland, kan daarover meepraten. Ze vertelt over een experiment waarbij het publiek een oordeel mocht vellen over de geefmotieven van twee sprekers. De ene werd gedreven door emoties, de ander maakte rationele afwegingen. ‘De meeste mensen noemden de emotioneel gedreven gever het meest moreel hoogstaand’, zegt Liket.
Met andere woorden: we vinden iemand die hevig ontroerd zijn geld doneert aan de nagellakactie van Tijn moreler dan iemand die effectrapportages leest en concludeert dat hij zijn geld beter in een malariafonds kan stoppen. Zo iemand noemen we harteloos – ook al redt deze persoon meer levens dan de eerste. ‘Zelf ben ik wel eens een ‘rational bitch’ genoemd’, zegt Liket, ‘omdat ik bij de keuzes om te geven mijn hoofd gebruik.’
Dood en verderf
De weerstand die Effectief Altruïsme ontmoet, herkennen we trouwens bij World’s Best News. Ook wij gebruiken vooral nuchtere cijfers – en geen emotionerende verhalen – om te schrijven over dalende armoede, beter milieu en meer veiligheid. Dat doen we om we tegenwicht te bieden aan de overkill aan dood en verderf in de reguliere media, en de angst en het defaitisme die dat kan oproepen. Met het simpel benoemen van vooruitgang in de wereld laten we zien dat onze inzet zin heeft.
Daarom is Singers gedachtegoed belangrijk. De wereld is beter af wanneer we niet alleen ons altruïstische hart, maar ook ons hoofd laten spreken. Hoog tijd voor mij om wat dat laatste betreft de daad bij het woord te voegen: ik ga niet minder doneren, maar wel flink de bezem halen door mijn wirwar van goede doelen. Jammer voor de leuke jongen die laatst aan de deur was.
